Grenada

Cyprysowe aleje, drzewka pomarańczowe i ukwiecone rabaty przecinają rajski ogród, w tle zaś pod lazurowym niebem wznoszą się pokryte śniegiem szczyty Sierra Nevada. Dokądkolwiek zwiedzający skierowałby swoje kroki na tarasach ogrodów, jego uszu dobiega szum i plusk. Woda pieni się w kaskadach, perli w fontannach, szumi w kanałach i wypełnia baseny i sadzawki wokół pałacu Generalife z jego stropami, wyrzeźbionymi w wonnym drewnie cedrowym ok. 1250 r. Płynąca woda uosabiała arabskim mieszkańcom Grenady najwyższą rozkosz, ziemski przedsmak raju. Oczywiście tylko plotką szerzoną przez zawistnych chrześcijan jest opowieść, ze sułtanów częściej można było zastać zażywających przyjemności kąpieli z damami z haremu niż pełniących oficjalne obowiązki w pałacowych wnętrzach. 2 stycznia 1492 r. perła Andaluzji bez walki przeszła w ręce chrześcijańskich zdobywców. Założone nad brzegiem Rio Darro, między dwoma skalnymi występami u stop Sierra Nevada, iberyjskie osiedle pozostawało najpierw w zasięgu wpływów rzymskich, a następnie wizygockich. Semana Santa (Boże Ciało). Od połowy czerwca do połowy lipca festiwal muzyki i tańca w pałacu Generalife. Dzielnica cygańska i klasztor Benedyktynów Sacra Monte. Wycieczki do Ronda, Olvera, Jerez de la Frontera, Kadyksu, Almerii, Malagi. Park Narodowy Sierra Nevada, osada skalna Guadix. W 711 r. Grenadę zajęli Arabowie, którzy w południowej Hiszpanii założyli 30 księstw. Gdy upadła potęga kalifatu Kordoby, Grenada pod panowaniem dynastii Nasrydów, awansowała do rangi suwerennego kalifatu. Inżynierowie stworzyli system nawadniający, dzięki któremu urodzajne pola otoczyły miasto. W XIV w. chrześcijańska rekonkwista rzuciła do miasta nieprzebrane tłumy muzułmanów. Ponieważ zamożni emigranci przywiedli ze sobą artystów, poetów i rzemieślników, Grenada szybko stała się centrum sztuki i kultury krajów arabskiego Wschodu. „Karnattah” uosabiała kwintesencję arabskiej erudycji i tolerancji religijnej. Za panowania sułtanów Jusufa I i Mohammeda V powstały najwspanialsze budowle Grenady: Alhambra i pałac Generalife, którego upadek i niszczenie powstrzymano dopiero w ubiegłym stuleciu. W środkowej części wydłużonego, zalesionego, skalnego owalu, na powierzchni 14 000 m2, wzniesiono Alcazabę, paląc władcy, obecnie zachowany tylko w ogólnym zarysie. Na potężnych murach obronnych, dziś zniszczonych aż po wewnętrzny pierścień, znajduje się wezwanie, pochodzące już z czasów chrześcijańskich: „Daj im coś Panie, jałmużnę, bowiem nie ma w życiu bólu większego, niż ślepym być w Grenadzie”. Nawet hiszpańscy królowie byli tak zafascynowani tym dziełem architektury, że nie ważyli się go naruszyć.
Czerwone Miasto.
Ponieważ ściany w blasku pochodni połyskiwały czerwienią, pałac królewski nazwano ,,Al Qal’a al-Hambra”, Czerwone Miasto. Wielka, wyciągnięta nad głównym wejściem ręka miała symbolizować pięć nakazów Koranu (filarów islamu): modlitwę, post, pielgrzymkę, jałmużnę (szczodrość) i wiarę w jedynego Boga. Kamień był dla orientalnych artystów tworzywem zbyt ciężkim, posługiwali się wyłącznie drewnem pasowanym w mury z gliny i cegieł. Nawet kopuły wykonywano z bali, rzeźbionych ku dołowi w kształty naśladujące stalaktyty. Bogato zdobione drewniane stropy, gipsowe reliefy sprawiające wrażenie koronek i stale powtarzające się motywy, splątane nieco wstęgi ornamentów, nadają spoczywającej na smukłych marmurowych kolumnach budowli bajkowy charakter. Ponieważ zachowany został horyzontalny układ podzielonego na dziedzińce i pomieszczenia kompleksu, artyści mogli zastosować oszałamiającą różnorodność wyrafinowanych ornamentów, nie naruszając jednolitości mauretańskiego pałacu. Obok nie ukończonego, renesansowego pałacu Karola V droga prowadzi do samego jądra Alhambry, różnych patios (dziedzińców). Podczas gdy na Patio del Mexaur wymierzano sprawiedliwość. Patio de los Arrayanes (Dziedziniec Mirtów) tworzył już centralną część oficjalnej rezydencji. Azulejos zdobią Sala de los Em-bajadores, salę tronową, w której artyści nanieśli na stiuk barwny, pleciony wzór i napisy. Rzeźbiona w drewnie modrzewiowym kopuła sali wraz z filigranowymi zdobieniami jej okien, tworzą najwspanialszą ornamentykę Alhambry. Tuzin czarnych lwów podtrzymuje misę studni na Patio de los Leones, zarezerwowanym wyłącznie do prywatnego użytku władcy. Identyczne niemal rzeźby zwierząt, które w porównaniu z otoczeniem sprawiają wrażenie nie ukończonych, spełniają rolę czysto dekoracyjną. W muzeum pałacowym znajduje się szereg kosztowności np. waza zdobiona błękitno-złotymi arabeskami z czasów Nasrydów.

Westchnienie Maura.
Stylowo zdobiona Alhambra, której istotne fragmenty centralne nie zachowały się, stanowi wraz z pałacem Generalife szczytowa osiągnięcie sztuki mauretańskiej na Półwyspie Iberyjskim. Legenda głosi, że z Alhambry Maurów wypędził Allach, mieli bowiem czelność nadać jej kształt zbyt bliski raju. Prawdziwe przyczyny opuszczenia miasta miały oczywiście charakter polityczny. W 1492 r. mauretański władca Boabdil zorientował się, że Ferdynand Aragoński i Izabela Kastylijska przygotowują się do uderzenia na Alhambrę. Ponieważ większość okolicznych ziem była już w7 rękach chrześcijan, uznał obronę oblężonego miasta za niecelową. Opuścił pałac i wraz ze swym dworem udał się na południe. Na jednej z przełęczy, poruszony do głębi ostatni władca z dynastii Nasrydów żegnał się ze swym utraconym rajem. Miejsce to dziś jeszcze nazywane jest „Westchnieniem Maura”.